تعیین اثرات ضداکسیدان های آلی در جیره های مکمل شده با روغن-های گیاهی و پیه حیوانی بر عملکرد، سیستم ایمنی، فراسنجه های استخوانی و اکسیداسیونی جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی

به منظور ارزیابی مکمل سازی منابع روغن گیاهی (روغن کانولا، سویا) و پیه به همراه ضداکسیدان های آلی پودر زردچوبه و تفاله گوجه فرنگی در جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی تعداد 6 آزمایش انجام گرفت. در آزمایشات اول و دوم که در قالب آزمایشات فاکتوریل 3*3 طرح کاملاً تصادفی انجام شد در آزمایش اول، اختلاف معنی داری در وزن بدنی، مصرف خوراک، ضریب تبدیل، راندمان مصرف انرژی، پروتئین، شاخص تولید و پاسخ ایمنی جوجه های تغذیه شده با روغن های کانولا، سویا و پیه و سطوح پودر زردچوبه مشاهده نشد بجز در 28 روزگی که شاخص تولید و وزن بدنی در گروه تغذیه شده با روغن کانولا بالاتر بود. پودر زردچوبه و روغن کانولا، وزن نسبی طحال و بورس را افزایش و چربی بطنی و کبد را کاهش دادند فراسنجه های ظاهری استخوان و درصد کلسیم استخوان در گروه کانولا و زردچوبه بالاتر بود. در آزمایش دوم روغن کانولا و زردچوبه کلسترول خون را کاهش دادند و زردچوبه باعث افزایش hdl شد. فراسنجه های خونی شامل شمارش سلولی و درصد هماتوکریت تحت تأثیر قرار نگرفت اما نسبت هتروفیل به لمفوسیت در جوجه های تحت تنش تغذیه شده با زردچوبه کاهش یافت. نوع روغن تأثیری بر فعالیت آنزیم های alp، ast، alt، ck، ldh و لیپاز نداشت. پودر زردچوبه فعالیت آنزیم های alp، ast، alt، ck، و لیپاز را کاهش داد. روغن کانولا باعث افزایش فعالیت gpx و زردچوبه باعث افزایش فعالیت sod و gpx گردید. پودر زردچوبه شاخص tbars را نیز کاهش داد. آزمایشات سوم و چهارم نیز در قالب طرح کاملاً تصادفی با آزمایشات فاکتوریل 3*3 انجام شد. در آزمایش سوم نوع روغن و سطح تفاله گوجه تأثیری بر عملکرد، شاخص تولید، راندمان مصرف انرژی، پروتئین و پاسخ ایمنی جوجه های تحت تنش گرمایی نگذاشت. روغن کانولا وزن نسبی کبد و چربی بطنی و تفاله گوجه وزن نسبی چربی بطنی را کاهش داد و وزن نسبی طحال و بورس در روغن کانولا و تفاله گوجه افزایش یافت. روغن کانولا و تفاله گوجه باعث بهبود شاخص های ظاهری استخوان شدند در آزمایش چهارم روغن کانولا و تفاله گوجه میزان کلسترول و ldl را کاهش و hdl را افزایش داد. فعالیت آنزیم-هایalp، ast و ldh در جوجه های تغذیه شده با روغن کانولا کاهش یافت. تفاله گوجه نیز فعالیت آنزیم های alp، ast، alt و ck را کاهش داد. فعالیت gpx و شاخص tbars در پیه کمتر بود تفاله گوجه باعث بهبود فعالیت sod، gpx و کاهش tbars گردید تفاله گوجه h:l را کاهش داد. آزمایشات پنجم و ششم نیز در قالب طرح کاملاً تصادفی با آزمایشات فاکتوریل 2*2*3 انجام گرفت. در آزمایش پنجم روغن کانولا وزن بدنی، شاخص تولید و راندمان مصرف انرژی و پروتئین را بهبود بخشید ولی سطح پودر زردچوبه و تفاله گوجه تأثیری بر عملکرد، راندمان مصرف انرژی و پروتئین نداشت. پاسخ ایمنی و وزن نسبی اندام های لمفاوی بورس و طحال در جوجه های تغذیه شده با روغن کانولا، زردچوبه و تفاله گوجه بالاتر بود. روغن کانولا، پودر زردچوبه و تفاله گوجه درصد چربی بطنی را کاهش دادند. روغن کانولا و زردچوبه باعث بهبود فراسنجه های استخوانی شدند ولی تفاله گوجه تأثیری نداشت همچنین روغن کانولا باعث بهبود ارتفاع پرز و عمق کریپت و کاهش عرض پرز شد ولی پودر زردچوبه و تفاله گوجه تأثیر معنی داری نداشتند. عمق کریپت تحت تأثیر اثرات متقابل روغن، گوجه و زردچوبه قرار گرفت. در آزمایش ششم روغن های کانولا و سویا کلسترول و ldl را کاهش و hdl را افزایش دادند. زردچوبه نیز ldl را کاهش و hdl را افزایش و تفاله بر هیچ کدام اثر نگذاشت. نوع روغن، زردچوبه و تفاله تأثیری بر پروتئین تام و گلوکز خون نداشت. روغن کانولا درصد هموگلوبین و هماتوکریت را افزایش داد. روغن کانولا، زردچوبه و تفاله گوجه نسبت h:l را کاهش دادند فعالیت آنزیم های alp، ast و alt در روغن کانولا و تفاله گوجه کاهش یافت ولی از زردچوبه تأثیر نپذیرفتند. روغن کانولا و زردچوبه فعالیت gpx را افزایش و tbars را کاهش دادند. کلید واژه ها: روغن، زردچوبه، تفاله گوجه، عملکرد، ایمنی و فراسنجه های ضداکسیدانی